Gustaw Flaubert "Pani Bovary"

Spotykałam się nieraz z określeniem „bowaryzm”. Wiedziałam, że jest to stan frustracji i niezadowolenia z tego, co się ma i że stan ów charakteryzował właśnie tytułową bohaterkę dzieła Flauberta. Zaintrygowało mnie jednak źródło tego słowa. W ten sposób trafiłam na książkę „Pani Bovary”. 

Emma wychodzi za mąż za owdowiałego, ale młodego lekarza, Karola Bovary. Po krótkim czasie jednak uświadamia sobie, że nie tego oczekiwała od życia, a mąż przestaje być dla niej interesujący. Całymi dniami czyta romanse i marzy o miłości jak z bajki: o księciu na białym koniu, uniesieniach w blasku świec, uczuciu doskonałym. Zaś jedynym, co może jej ofiarować Karol jest spokój, bezpieczeństwo i pielęgnowanie ciepła domowego ogniska. Emma nie chce zaledwie ciepła. Śni o ogniu namiętności i wydaje jej się, że każdy mógłby jej go dać, z wyjątkiem własnego męża. Zakochuje się w różnych mężczyznach i w końcu dochodzi do zdrady. Najpierw jednej, później kilku następnych... Jednocześnie, rozmiłowana w luksusie, z rozmachem wydaje ciężko zarobione przez Karola pieniądze. Jej życie staje się jednym wielkim kłamstwem, a długi zaczynają nabierać ogromnych rozmiarów. Naiwny Karol nie ma o niczym pojęcia. Przysłowiowa pętla zaczyna zaciskać się na szyi Emmy, a ona już sama nie wie, jak sobie z tym poradzić. Decyduje się na najbardziej egoistyczne posunięcie…

„Kłamstwo stało się dla niej potrzebą, manią, przyjemnością tak dalece, iż gdy mówiła, że szła wczoraj prawą stroną ulicy, należało przypuszczać, że szła lewą.”

„Pani Bovary” to jedna z najlepszych książek, jakie w życiu czytałam. Akcja dzieje się szybko i razem z bohaterką wpadamy w wir namiętności przetykanej żalem i nudą u boku kochającego męża. Zachowania Emmy niejednokrotnie mnie bawiły, ale jednocześnie było mi strasznie żal Karola. On naprawdę nie miał o niczym zielonego pojęcia. W życiu nie podejrzewałby swojej żony o brak lojalności. W tej dziecięcej naiwności nie zwracał uwagi na oznaki zdrady, które obiektywnie wydają się oczywiste! Tak bardzo ją kochał. Tak ślepo był w nią zapatrzony. A Emma bezczelnie to wykorzystywała w każdej chwili. Pod koniec było mi jej nawet szkoda. Tak daleko się zapędziła w swoich namiętnościach… A to wszystko w pogoni za uczuciem niemożliwym. Za czymś, co po prostu nie może się wydarzyć. Nie da się cały czas żyć i kochać na 100%. Nie na tym polega małżeństwo. Karol o tym wiedział. Wszyscy o tym wiedzieli. Wszyscy… oprócz Emmy. 

„Myślała, że miłość powinna spaść wśród gromów i błyskawic jak huragan, który z niebios wtargnąwszy nagle w życie, tratuje wszystko, porywa ludzkie postanowienia, jak liście, i serce pociąga za sobą w otchłań. Nie wiedziała, że gdy zatkają się rynny, deszcz może zalać taras domu, i czuła się wciąż bezpieczna, gdy nagle pewnego dnia odkryła rysującą się na ścianie szczelinę.”

Powieść jest doskonałym portretem psychologicznym kobiety niewiernej. Co dzieje się w jej głowie? O czym marzy? Czego oczekuje od życia? Czytając „Panią Bovary” nie mogłam pozbyć się z głowy skojarzeń z „Anną Kareniną” Lwa Tołstoja. Podobne mechanizmy kobiecych zachowań, ale zupełnie inne schematy męskie. 

„Znali się zbyt dobrze, aby doznawać owych zdumień posiadania, które wzmagają stokrotnie jego uroki. W niej było tyleż niesmaku, co w nim zmęczenia. Emma odnalazła w cudzołóstwie całą pospolitość małżeństwa.”

Zbieram się i zbieram do końca recenzji, a zebrać się nie mogę. Jest tyle aspektów, które chciałabym poruszyć w temacie „Pani Bovary”, że wystarczyłoby ich spokojnie na kilkudziesięciostronicową rozprawkę. A tu ma być tylko recenzja… 

Ok, krótko i na temat. Bardzo Wam polecam tę książkę! Nie dlatego, że WYPADA. Nie dlatego, że KLASYKA. Nie. Polecam dlatego, że jest naprawdę świetnie napisana i traktuje o problemach, które również dziś (a może nawet zwłaszcza dziś) pożerają społeczeństwo i zniekształcają obraz prawdziwej miłości.

Czy wiecie, że…

… treść powieści inspirowana była prawdziwymi wydarzeniami?

… na podstawie książki powstał film w 1949 roku z Jennifer Jones w roli tytułowej?